آشنایی با "باس بار"

در هر نيروگاه يا پست، ژنراتورها، ترانسفورمرها، سيمها و كابلهاي با سطح ولتاژ برابر و هم فاز، بوسيله يك رسانا به نام باس بار- BUSBAR - به يك ديگر متصل مي گردند.

در باس بار، انرژي ژنراتور يا ترانسفورماتورها بهم پيوسته و به بخشهاي بعدي انتقال مي يابد؛ به عبارت ديگر باس بار ابزار جمع آوري، انتقال و توزيع انرژي الكتريكي است كه سابقة استفاده از آن به سابقة پيدايش نيروگاه بر مي گردد و از همان بدو ظهور تقريباً شكل امروزي خود را حفظ كرده و تنها در فن آوري توليد و جنس آن تغييرات و پيشرفت هايي حاصل شده است.

باس بارها اشكال گوناگوني دارند، نوع تخت و مسطح آن در ولتاژهاي پائين بكار مي رود و بيشتر به شينه مشهور است. نوع رشته اي آن كه در حقيقت هادي است مركب از چند رشته سيم و باس بار لوله ايي كه عمده ترين كاربرد آنها در مراكز توليد و تبديل انرژي الكتريكي است.

اين دسته از باس بارها را معمولاً به دلایل متعدداز جنس مس يا آلومينيوم و آلياژهاي آن توليد مي كنند از جمله :

ـ تشعشعات حرارتي و تبادل حرارتي بهتر آلومينيوم نسبت به مس

ـ ايجاد خاكستر كمتر در موقع جرقه زدن و سوختن آلومينيوم

ـ واكنش بيشتر مس با گوگرد موجود در هواي آزاد و تشكيل پوستة اكسيد مس كه هدايت الكتريكي را كاهش مي دهد،آلومينيوم از مس كاربرد بيشتري پيدا مي كند.

پر مصرف ترين آلياژ براي ساخت باس بارهاي لوله اي، آلياژ 6101 ( مطابق با نام گزاري اتحادية بين المللي آلومينيوم – Aluminum association ) با انجام عمليات حرارتي T6 است. اين عمليات حرارتي هنگامي بكار برده مي شود كه استحكام مكانيكي زياد و هدايت الكتريكي مناسبي مورد نظر باشد و مفهوم آن اين است كه ابتدا بر روي محصول عمليات حرارتي انحلال و سپس پير سازي مصنوعي(Artificial aging) صورت گرفته است.

آلياژ 6101 از مقاومت به خوردگي بالايي برخوردار است و قابليت جوشكاري و لحيم كاري مناسبي دارد. قابليت ماشين كاري اين آلياژ متوسط است.