يوپي اس(UPS) دستگاهي الكترونيكي به منظور تامين پيوسته انرژي براي دستگاههاي مصرف كننده كه به اختلالات موجود در شبكه و قطع برق حساس بوده و به دليل ضرورت و حساسيت هاي فوق العاده زياد، جزو تجهيزات حياتي مجموعه هاي كامپيوتري، مخابراتي، كنترل و ابزار دقيق، آزمايشگاهي و بيمارستاني مي باشند.
كاهش يا افزايش ناگهاني ولتاژ، تغيير فركانس، انواع اعوجاج لحظه اي يا دايم، نمونه هايي از مشكلات ايجاد شده بر روي شبكه هاي برق شهري ميباشند.
دستگاه هاي الكترونيكي پيشرفته و حساس (نظير سيستم هاي كامپيوتري، تجهيزات مخابراتي و پزشكي) با توجه به كاربردهاي ويژه و حساسي كه دارند نيازمند تجهيزات ضروري مانند منبع تغذيه بدون وقفه و نسبتاً دقيق بوده تا ولتاژ و فركانس ثابت و قابل اطمينان را تامين نمايد.
در كشورهاي پيشرفته عليرغم قطع برق شهر، دستگاه يوپي اس از وسايل ضروري كامپيوترها محسوب ميشود. به عنوان مثال در صورت وجود كوچكترين اغتشاش در برق شهر بخش كنترل كامپيوتر، با توليد يك پالس موجب خاموش و روشن شدن مجدد (RESTART) كامپيوتر ميگردد. لذا با اين عمل اطلاعاتي كه در حافظه RAM سيستم وجود دارد، از بين رفته و زيان هاي جبران ناپذيري به كاربر وارد شده و حاصل كار كاربر در چند لحظه از بين ميرود.
در مورد ساير سيستم هاي حساس نظير دستگاه هاي مخابراتي و شبكه هاي اطلاعاتي نيز با قطع يا تغيير مشخصات منبع تغذيه، هماهنگي بخشهاي مختلف دستگاه به هم خورده و بر اثر قطع و وصل هاي متوالي، علاوه بر صدماتي كه به قطعات دستگاه وارد ميشود، عملكرد كل سيستم با اختلال مواجه مي گردد. با توجه به مطالب فوق، نياز به وجود دستگاهي كه بتواند جايگزين مناسبي براي برق شهر در مواقع اضطراري گرديده و با حذف اختلالات شبكه تغذيه مدارات حساس را بر عهده گيرد، نمايان ميشود.
اين دستگاه يوپي اس نام دارد. لازم به ذكر است كه در مواقع قطع برق ميتوان از ژنراتوهای AC جهت تغذيه دستگاهها استفاده نمود ولي اين منابع با توجه به مشكلاتي نظير شناور بودن ولتاژ و فركانس، حجم بزرگ، آلودگي صوتي، دودزا بودن، زمان طولاني وصل شدن بعد از قطع برق و لزوم سرويس و بازبيني دائمي عملاً كاربردي در دستگاه هاي حساس ندارد. دستگاههاي يوپي اس با ابعاد كوچك و بدون نياز به سرويس دايمي و بدون ايجاد آلودگيها با تثبيت ولتاژ و فركانس،وسايل بسيار مناسبي جهت حفاظت سيستم ها در مقابل اختلالات برق شبكه مي باشند.
شرکت International Capacitors S.A با نام تجاری LIFASA در سال 1949 میلادی در اسپانیا، شهر بارسلونا تاسیس گردیده و فعالیت خود را بر پایه ساخت تجهیزات برقی از قبیل خازن، راکتور، فیلترهای هارمونیکی، آنالایزر شبکه، کنتاکتور های خازنی و غیره بنا نهاده و همواره بهینه سازی مصرف انرژی را در راس امور خود قرار داده است. به همین دلیل عمده فعالیت خود را روی ساخت و بارگذاری تجهیزات مرتبط با این هدف در صنایع برق، نفت و گاز، پترو شیمی، فولاد، سیمان و غیره متمرکز نموده است
دستگاه LCR متر ابزاری‌ست که می‌تواند با دقت و سرعت بالایی میزان ظرفیت خازن، مقاومت و اندوکتانس سلف را مشخص کند. از LCR متر با عنوان سلف‌سنج (L)، خازنسنج (C) و اهم‌سنج (R) نیز یاد می‌کنند.به علاوه از دیگر اندازه‌گیری‌های دستگاه می‌توان به پارامتر‌هایی همچون Q (ضریب توان)، D (ضریب اتلاف)، سوسپتانس (بخش موهومی ادمیتانس)، کنداکتانس (هدایت الکتریکی) و ESR (بخش حقیقی امپدانس) اشاره کرد.
نحوه عملکرد LCR متر
می‌دانیم که مولتی متر‌ها دستگاه‌هایی هستند که از طریق بایاس DC و اعمال ولتاژ به دو نقطه اندازه‌گیری شده بصورت سری یا موازی، می‌توانند پارامتر‌های مختلفی را برای ما اندازه‌گیری کنند.
ترموکوپل ( Thermocouple ) در واقع یکی از روش های تولید برق بصورت مستقیم از گرما می باشد.ترموکوپل در واقع از اتصال دو فلز ناهمگون تشکیل شده که با گرم شدن محل اتصال الکتریسیته تولید می شود.
با رسیدن حرارت به محل اتصال این دو فلز، جریان بسیار ضعیفی از محل اتصال تولید می شود و به سمت سیم ها، جریان می یابد. با بالا تر رفتن دمای محل اتصال دو فلز، ولتاژ تولیدی افزایش می یابد و در حقیقت ترموکوپل در هر دما، ولتاژ معینی تولید می کند و در نتیجه در صورتی که بتوانیم این ولتاژ را به صورت دقیق اندازه گیری کنیم، قادر خواهیم بود دمای محل اتصال را به صورت دقیق اندازه گیری کنیم. ولتاژ تولید شده توسط ترموکوپل بوسیله ترمومتر به دما تبدیل می شود.
کابل های کنترل ( کابل فرمان ) به منظور انتقال سیگنال های آنالوگ (بعنوان مثال جریان‌های عبوری از خط و یا سایر تجهیزات و ولتاژ نقاط مختلف پست) و سیگنال‌های دیجیتال (بعنوان مثال باز یا بسته کردن کلیدها و فرمان‌ها تابلو های برق) استفاده می شوند. این سیگنال ها با هدف کنترل و اندازه‌گیری (باز و بسته کردن خط و… اندازه‌گیری جریان، توان، انرژی و…) و حفاظت در نقاط مختلف پست مورد استفاده قرار می‌گیرند. کابلهای کنترل ( کابل فرمان ) معمولاً با سیگنال هایی با ولتاژ و جریان پایین و در نتیجه قدرت کم سر و کار دارند. جهت بالا رفتن دقت عملکرد تجهیزات اندازه‌گیری و کنترل باید میزان اعوجاج و اختلاف بین ورودی و خروجی و نویز در کابل فرمان به حداقل برسد.
مولتی ترن ( multi turn) یک مقاومت متغیر شبیه به پتانسیومتر، اما بسیار دقیق‌تر است.میزان مقاومت در مولتی ترن هم با پیچاندن ولوم آن تغییر می‌کند و تغییراتش به شکل لگاریتمی است نه خطی. برای تنظیم مقدار مقاومت پتانسیومتر و ولوم می‌توان با نیم دور چرخاندن پیچ تنظیم آنها را از حداقل مقدار به حداکثر مقدار رساند، ولی در مولتی ترن برای رسیدن از حداقل به حداکثر باید چندین دور پیچ تنظیم چرخانده شوند.ولوم مولتی ترن در واقع ترکیبی از مولتی ترن (پتانسیومتر‌های دقیق) و ولوم‌های چرخان می‌باشد که به دلیل اینکه بر خلاف ولوم‌های معمول که دارای ۱دور چرخش هستند، دارای ۱۰دور چرخش می‌باشند، دقت بسیار بالاتری را نیز دارند.
وقتی جریان از سیم پیچ عبور می کند میدان مغناطیسی حاصله یک میله فلزی را که به طور مکانیکی به یک کنتاکت متصل شده است را جذب می کند. این حرکت موجب اتصال یا قطع یک کنتاکت با یک کنتاکت ثابت می شود وقتی جریان قطع می شود میله فلزی با نیروی تقریبی نصف قدرت میدان مغناطیسی به محل اولیه خود بر می گردد معمولا این نیرو توسط یک فنرتامین می شود البته از نیروی گرانش نیز در موتورهای استارتر صنعتی ممکن است استفاده شود اغلب رله ها برای عملیات سریع ساخته نمیشوند در کاربردهای ولتاژ پائین کاهش نویز دارای اولویت بیشتری است و در کارهای ولتاژ بالا کاهش قوس الکتریکی اولویت بیشتری دارد .
در هر نيروگاه يا پست، ژنراتورها، ترانسفورمرها، سيمها و كابلهاي با سطح ولتاژ برابر و هم فاز، بوسيله يك رسانا به نام باس بار- BUSBAR - به يك ديگر متصل مي گردند. در باس بار، انرژي ژنراتور يا ترانسفورماتورها بهم پيوسته و به بخشهاي بعدي انتقال مي يابد؛ به عبارت ديگر باس بار ابزار جمع آوري، انتقال و توزيع انرژي الكتريكي است كه سابقة استفاده از آن به سابقة پيدايش نيروگاه بر مي گردد و از همان بدو ظهور تقريباً شكل امروزي خود را حفظ كرده و تنها در فن آوري توليد و جنس آن تغييرات و پيشرفت هايي حاصل شده است.
باس بارها اشكال گوناگوني دارند، نوع تخت و مسطح آن در ولتاژهاي پائين بكار مي رود و بيشتر به شينه مشهور است. نوع رشته اي آن كه در حقيقت هادي است مركب از چند رشته سيم و باس بار لوله ايي كه عمده ترين كاربرد آنها در مراكز توليد و تبديل انرژي الكتريكي است.
"باسداکت" همانطوری که از نام آن پیداست از دو قسمت اصلی "باس"(Bus) و "داکت"(Duct) تشکیل می شود. "باس" همان شینه مسی یا آلومینیومی هادی جریان برق است که وظیفه انتقال برق را برعهده دارد و "داکت" نیز کانال پیش ساخته الکتریکی است که باسهای انرژی درون آن قرار می گیرند.
نامهای دیگر باسداکت، "باسبار ترانکینگ" (Busbar Trunking) و "باس وی" (Busway) هستند که معناهای مشابهی دارند. "ترانکینگ" به معنای کانال پیش ساخته الکتریکی آماده هادی گذاری می باشد که این هادیها می توانند کابلهای مسی یا باسبارهای مسی یا آلومینیومی باشند.
پل دیودی یا یکسوساز پل، مداری است که با تغییردادن پلاریته تغذیه ورودی آن، پلاریته خروجی آن تغییر نمی‌کند و معمولاً برای یکسوسازی جریان متناوب و به دست آوردن جریانِ مستقیمِ تمام‌موج استفاده می‌شود. این مدار نسبت به یکسوسازهای تمام موجی که از ترانسفورماتور سه‌سر بهره می‌برند هزینه و وزن کمتری دارد.
پل‌های دیودی را می‌توان برای ورودی‌های چندفاز متناوب مانند ورودی سه‌فاز گسترش داد. برای نمونه در یک یکسوساز نیم‌موج سه‌فاز از سه دیود و در یک یکسوساز تمام‌موج سه‌فاز از شش دیود برای تشکیل پل دیودی استفاده می‌شود.
